Waar komt lean vandaan en hoe is het ontwikkeld?

Lean is de label die onderzoekers hebben geplakt op de manier van denken en doen bij Toyota. Zij zagen dat Toyota met minder moeite en middelen, meer en betere dingen maakte. Het systeem werd wereldwijd bekend, maar het gedachtegoed erachter verwaterde. En dat terwijl lean een holistisch systeem is! Om deze filosofie beter te begrijpen gaan we terug naar de oorsprong.

De oorsprong

Een van de zaken die onderzoekers ontdekten toen ze Toyota onderzochten, is hoe diep hun systemen geworteld zijn in de unieke historie van de evolutie van het bedrijf: de Toyoda-familie, de Japanse cultuur, de specifieke sociale en economische context van waaruit Toyota ontstond en volwassen werd, en het jarenlange effectieve bedrijfsbrede leren. Hiervoor heeft Toyota zich laten inspireren door onder meer Henry Ford en Edwards Deming.

Bekendheid naar buiten

Waar voorheen de prestaties van Ford niet onopgemerkt bleven in de productiewereld, waren het later de prestaties van Toyota die de aandacht trokken. Eerst in Japan zelf, na de oliecrisis van de jaren zeventig, en vijftien jaar later wereldwijd, naar aanleiding van een groot benchmarkonderzoek in de autobranche.

Ontdek het met een lezing

Lean is meer

Lean heeft zich het eerst verspreid in de productiewereld. Dat heeft te maken met de context, het tastbare dat mensen nodig hebben om iets te kopiëren. Want dat is wat veel gebeurt: de oppervlakkige tools rond lean worden overgenomen. Maar lean meer is dan tools, processen of alleen iets voor productie. Toyota ziet het zelf als een totaal-managementsysteem.

Terug naar de kern

Wat is nu precies een lean-organisatie? Je zou kunnen stellen dat dit het eindresultaat is van het toepassen van de lean-principes in alle organisatieonderdelen. Daarvoor moeten we dus eerst deze principes leren begrijpen. Principes zijn gedeelde uitgangspunten over wat voor soort bedrijf men wil zijn en hoe men met elkaar wil omgaan. Ze continueren de ideologie van de organisatie, de basiswaarden, als cultuur.

Concluderend

Zoals we hebben kunnen zien is lean niet iets wat zomaar is ontstaan; het is decennialang gegroeid tot een sterk samenhangend geheel. In de loop der jaren hebben mensen er uitgepikt wat concreet was en ze ogenschijnlijk makkelijk konden kopiëren – de tools en technieken. Echter, zonder het waarom te begrijpen en inzicht te hebben in de achterliggende principes, beklijft lean niet. Daarom moeten we niet kijken naar deze oppervlakkige uitingen, maar vooral naar wat erachter zit. De onderliggende principes bieden houvast voor de keuzes onderweg.

Lees alles in mijn boek ‘Lean basis’

Lees hier over bewezen lean prestaties