Ik hoor het regelmatig – en heb zelf ook wel mee geknikt met mensen die dat zeiden: lean is geen doel, maar een middel. Maar des te vaker ik het hoor, des te meer mij het gevoel bekruipt dat het daarmee slechts een pilletje is. Even een lean-pilletje slikken en klaar. En dat kan nooit de bedoeling zijn, toch?
Wanneer je goed ziek bent of ongelukkig, slik je misschien een pilletje zodat de ellende even wegzakt. Dat noemen we symptoombestrijding. Maar echt beter word je er niet van. Voor aanpak van de bron moet het roer echt om, qua levensstijl. Goed voor jezelf zorgen. Eventueel eerst therapie, maar zelfs daarna blijft de aandacht voor het dagelijkse gedrag. Dat geldt ook voor bedrijven en organisaties.
Is lean dan een doel?
Een doel houdt een eindpunt in. En we weten dat lean nooit ophoudt. Want wanneer ben je lean? Enerzijds ben je lean als je er ‘goed’ mee bezig bent, dat is de procesbenadering die Toyota hanteert. Hoe je er mee bezig bent is belangrijker dan hoe ver je bent. Net als bij sporters. Iemand die er alles voor doet om de top te halen maar er nog niet is, is de gevaarlijkste concurrent voor de toekomst. Iemand die goed is maar er weinig aan doet, zal wegvallen uit de top.
En haal je eenmaal de top – je behoort tot de besten op jouw gebied – dan nog zal je moeten blijven investeren in verbeteringen. Hoe klein die ook zijn. Kijk maar naar de topsporters van deze wereld. Die blijven slijpen aan details en leren van andere toppers om hun eigen prestaties te overtreffen. Succes laten ze niet aan het toeval over. Dat is streven naar perfectie, dat houdt nooit op.
Is lean echt geen middel?
Een middel is de weg om iets te bereiken. Als je ziek bent en het doel is om gezond te worden, dan zou een behandeling het middel zijn. En wanneer je als organisatie beter wilt presteren (een hoge klanttevredenheid halen door korte levertijden, hoge betrouwbaarheid en lage totale kosten) dan ziet men lean als de behandeling? Even een kuurtje lean. Of misschien wel een therapie van vijf jaar.
Is lean dan echt niet het middel? Nee, want hopelijk leer je iets tijdens die therapie. Namelijk dat het radicaal anders moet dan voorheen (voor velen). Dat betekent dagelijks bezig blijven met je purpose, reflectie, persoonlijke/organisatie ontwikkeling. Het is dus een integraal geheel van je leven geworden. Vandaar dat ze bij Toyota over de ‘Toyota Way’ spreken. Way niet in de zin van weg (ernaar toe), maar als manier (van handelen).
Derde optie
Ik merkte al op dat het niet zozeer om het doel gaat, de output. Bij lean vindt men vooral het proces belangrijk. Hoe je er dagelijks mee bezig bent. En dat dagelijkse heeft volgens mij veel meer met input te maken, de energie die je er insteekt om dat proces soepel(er) te laten verlopen. En dat is gerelateerd aan de onbewuste keuzes die we dagelijks maken. Gebaseerd op een dieperliggende purpose en een toekomstbeeld die samen richting en energie geven.
Maar voordat het in ons (onbewust) systeem komt moeten we het trainen. Een goede bal sla, trap of gooi je pas na het duizend malen geoefend te hebben. Niet alleen in de training, vooral ook in de praktijk – de wedstrijdjes. Die wedstrijden speel je dan op een steeds hoger niveau, stap voor stap.
Daarvoor doen we bij lean zoveel met kort-cyclische ritmes, met reflectie. Want zo verandert jouw mentale model, en wordt het eenvoudiger de energie erin te blijven steken. Sterker nog, het levert meer energie dan het kost. Want het resultaat én het proces maken je trots; dat maakt heel veel energie los.
Hoe noemen we het dan?
Lean is geen middel en geen doel. Het is wat mij betreft een way of life, een grondhouding, en dat bereik je alleen door de juiste inzet. Ik vergelijk het met dit spreukenbordje die mijn zus thuis heeft hangen (en ik ondertussen ook):
En inderdaad, geluk (of tevredenheid) is geen doel – en ook geen middel – maar een manier van leven! Net als lean.
Laat in de commentaren gerust weten hoe jij het ziet.
Geen reacties